İngilizce öğrenirken emir cümleleri (imperative sentences) çok önemli bir yere sahiptir. Günlük hayatta sıkça kullanılan bu cümleler, doğrudan talimat vermek, rica etmek, öneride bulunmak ya da yasaklamak için kullanılır. Bu yazıda, İngilizce emir cümlelerinin ne olduğunu, nasıl oluşturulduğunu, farklı türlerini ve bol örneklerle kullanımlarını detaylıca ele alacağız.
1. İngilizce Emir Cümlesi Nedir?
Emir cümleleri, birine bir şeyi yapmasını veya yapmamasını söylemek için kullanılan cümle türüdür. Türkçedeki “Gel!”, “Bekle!”, “Gitme!” gibi cümlelere karşılık gelir. İngilizcede emir cümleleri genellikle fiilin yalın hali (bare infinitive) ile kurulur ve özne çoğunlukla gizlidir çünkü muhatap bellidir.
2. Emir Cümlesinin Temel Yapısı
-
Fiil (yalın halde) + (gerekirse nesne veya tamamlayıcı)
-
Özne genellikle you gizlidir, belirtilmez.
Örnek:
-
Sit down. (Otur.)
-
Close the door. (Kapıyı kapat.)
-
Don’t run. (Koşma.)
3. İngilizce Emir Cümlelerinin Kullanım Alanları
a) Doğrudan Emir Vermek
Bir kişiye ya da bir gruba ne yapması gerektiğini söylemek için.
-
Stand up! (Ayağa kalk!)
-
Be quiet! (Sessiz ol!)
-
Listen carefully. (Dikkatlice dinle.)
b) Olumsuz Emirler (Yapma)
Yapılmaması gereken şeyler için Don’t + fiil yapısı kullanılır.
-
Don’t touch that! (Şuna dokunma!)
-
Don’t be late. (Geç kalma.)
-
Don’t open the window. (Pencereyi açma.)
c) Rica veya Nazik Emirler
Emir cümlelerini daha yumuşak ve kibar yapmak için başa Please konur.
-
Please sit down. (Lütfen otur.)
-
Please, help me. (Lütfen bana yardım et.)
-
Please don’t smoke here. (Burada sigara içmeyin lütfen.)
d) Talimatlar ve Tarifler
Bir şeyin nasıl yapılacağını açıklarken emir cümleleri kullanılır.
-
Add two cups of sugar. (İki bardak şeker ekle.)
-
Turn left at the corner. (Köşede sola dön.)
-
Mix the ingredients well. (Malzemeleri iyice karıştır.)
4. İngilizce Emir Cümlelerinde Sık Kullanılan Fiiller ve Örnekler
Fiil | Örnek Cümle | Türkçe Anlamı |
---|---|---|
Come | Come here! | Buraya gel! |
Go | Go to your room. | Odanı git. |
Stop | Stop talking! | Konuşmayı kes! |
Wait | Wait for me. | Beni bekle. |
Look | Look at this! | Buna bak! |
Listen | Listen to me. | Beni dinle. |
Eat | Eat your vegetables. | Sebzelerini ye. |
Drink | Drink some water. | Biraz su iç. |
Write | Write your name here. | İsmini buraya yaz. |
Read | Read the instructions. | Talimatları oku. |
5. Olumsuz Emir Cümleleri: Yapmama Talimatı
Olumsuz emirlerde Don’t + fiil kullanılır. Bu yapıyı kullanarak, yapılmaması gereken durumları ifade edebilirsiniz.
Örnekler:
-
Don’t run in the hallway. (Koridorda koşma.)
-
Don’t forget your keys. (Anahtarlarını unutma.)
-
Don’t speak loudly. (Yüksek sesle konuşma.)
-
Don’t open the door. (Kapıyı açma.)
-
Don’t use your phone during the meeting. (Toplantı sırasında telefonunu kullanma.)
6. Grup Halinde Emir Verme (Let’s)
Birlikte bir şey yapmaya çağırmak için Let’s + fiil kalıbı kullanılır. Bu, nazik bir öneri ya da teklif anlamı taşır.
Örnekler:
-
Let’s go to the park. (Hadi parka gidelim.)
-
Let’s study together. (Birlikte çalışalım.)
-
Let’s have lunch. (Hadi öğle yemeği yiyelim.)
7. Kibar Emirler ve Teklifler
Emir cümlelerini daha kibar ve yumuşak yapmak için farklı ifadeler kullanılır:
-
Could you please open the window? (Pencereyi açar mısın lütfen?)
-
Would you mind waiting here? (Burada bekler misin?)
-
Please pass me the salt. (Tuzu uzatır mısın lütfen?)
8. İngilizce Emir Cümleleri ile İlgili Bol Örnek
Basit Emirler
-
Come here!
-
Sit down.
-
Stand up.
-
Be quiet.
-
Listen carefully.
-
Don’t shout.
-
Don’t touch that.
-
Open the door.
-
Close the window.
-
Wait a moment.
Talimatlar
-
Turn left at the traffic light.
-
Take the second street on the right.
-
Add two teaspoons of salt.
-
Mix the batter well.
-
Press the green button.
-
Call me later.
-
Save your work often.
-
Don’t forget to lock the door.
-
Please sign your name here.
-
Follow me.
Kibar Emirler (Please ile)
-
Please be on time.
-
Please sit down.
-
Please don’t smoke here.
-
Please help me with this.
-
Please close the door quietly.
Olumsuz Emirler
-
Don’t run in the corridor.
-
Don’t open the fridge now.
-
Don’t forget your appointment.
-
Don’t use your phone during class.
-
Don’t talk during the movie.
Grup Emirleri (Let’s)
-
Let’s go for a walk.
-
Let’s have dinner together.
-
Let’s watch a movie tonight.
-
Let’s clean the room.
-
Let’s start the meeting.
Diğer Örnekler
-
Stop doing that!
-
Keep calm.
-
Hurry up!
-
Relax and enjoy.
-
Stay here.
-
Try again.
-
Don’t worry.
-
Help yourself.
-
Be careful.
-
Follow the instructions.
9. İngilizce Emir Cümleleri Hakkında Faydalı İpuçları
-
Kısa ve net olun: Emir cümleleri genellikle kısa ve doğrudan olur.
-
Gerekirse please ekleyin: Daha nazik ve resmi bir ton için mutlaka please kullanın.
-
Olumsuz emirlerde “don’t” kullanın: Yapmaması gereken şeyleri belirtirken.
-
Özne kullanılmaz: Genellikle emir cümlelerinde “you” gizlidir ve kullanılmaz.
-
Kibar teklifler için “Let’s” kalıbını tercih edin.