İngilizce kelime dağarcığınızı geliştirmek, yeni kelimeleri anlamak ve hatta kendi kelimelerinizi üretmek istiyorsanız, prefixes (ön ekler) ve suffixes (son ekler) kavramlarını mutlaka öğrenmelisiniz.
Bu yapılar sayesinde sadece bir kelime kökünden onlarca farklı kelime türetmek mümkündür. Bu yazıda, en yaygın İngilizce prefixes ve suffixes listesi, detaylı açıklamalar, Türkçe anlamları, örnek kelimeler, ve örnek cümleler ile birlikte anlatılacaktır.
Prefixes Nedir?
Prefix, İngilizce’de bir kelimenin başına eklenerek o kelimenin anlamını değiştiren kısa eklerdir. Genellikle “olumsuzluk”, “zaman”, “yer”, “sayı”, “derece” gibi anlamlar katarlar.
Örnek:
-
happy (mutlu) → unhappy (mutsuz)
-
possible (mümkün) → impossible (imkansız)
En Yaygın Prefixes Listesi ve Örnekleri
1. un- → Olumsuzluk
Meaning: not / opposite of
Türkçesi: değil, olumsuz
Examples:
-
unhappy – mutsuz
-
unfair – adil olmayan
-
unbelievable – inanılmaz
Cümle: She felt unhappy with the results. (Sonuçlardan mutsuzdu.)
2. in- / im- / il- / ir- → Olumsuzluk
Meaning: not
Examples:
-
inactive – hareketsiz
-
impossible – imkansız
-
illegal – yasa dışı
-
irregular – düzensiz
Cümle: It’s impossible to finish it today. (Bugün bitirmek imkansız.)
3. dis- → Karşıtlık veya Olumsuzluk
Meaning: not, opposite of
Examples:
-
disagree – katılmamak
-
dishonest – dürüst olmayan
-
disconnect – bağlantıyı kesmek
Cümle: I disagree with your opinion. (Fikrine katılmıyorum.)
4. re- → Yeniden
Meaning: again
Examples:
-
redo – yeniden yapmak
-
rewrite – tekrar yazmak
-
replay – yeniden oynatmak
Cümle: Can you rewrite this sentence? (Bu cümleyi yeniden yazar mısın?)
5. pre- → Önce
Meaning: before
Examples:
-
preview – ön izleme
-
pretest – ön test
-
preschool – okul öncesi
Cümle: The teacher gave a preview of the lesson. (Öğretmen derse ön bakış sundu.)
6. mis- → Hatalı, yanlış
Meaning: wrongly
Examples:
-
misunderstand – yanlış anlamak
-
misplace – yanlış yere koymak
-
mislead – yanıltmak
Cümle: I’m sorry, I misunderstood the question. (Üzgünüm, soruyu yanlış anladım.)
7. over- → Fazla
Meaning: too much
Examples:
-
overeat – fazla yemek
-
overreact – aşırı tepki göstermek
-
overwork – fazla çalışmak
Cümle: He tends to overreact to small things. (Küçük şeylere aşırı tepki verir.)
8. under- → Az, yetersiz
Meaning: not enough
Examples:
-
underpaid – az maaş alan
-
underdeveloped – az gelişmiş
-
underestimate – küçümsemek
Cümle: Don’t underestimate her abilities. (Onun yeteneklerini küçümseme.)
9. non- → Olumsuz
Meaning: not
Examples:
-
nonviolent – şiddetsiz
-
nonfiction – kurgu olmayan
-
nonverbal – sözsüz
Cümle: The book is a nonfiction story. (Kitap, kurgusal olmayan bir hikâye.)
10. anti- → Karşı
Meaning: against
Examples:
-
antifreeze – donmayı önleyici
-
antibiotic – antibiyotik
-
antiwar – savaş karşıtı
Cümle: She is very antiwar. (O, savaş karşıtıdır.)
Suffixes Nedir?
Suffix, bir kelimenin sonuna eklenerek kelimenin anlamını, türünü (fiil, isim, sıfat, zarf) ya da zamanını değiştiren ektir.
Örnek:
-
teach → teacher
-
quick → quickly
-
hope → hopeful
En Yaygın Suffixes Listesi ve Örnekleri
1. -er / -or → Bir işi yapan kişi
Meaning: person who does an action
Examples:
-
teacher – öğretmen
-
actor – aktör
-
painter – ressam
Cümle: My sister is a teacher. (Kız kardeşim öğretmen.)
2. -ist → Uzman, taraftar
Meaning: person who practices
Examples:
-
artist – sanatçı
-
scientist – bilim insanı
-
pianist – piyanist
Cümle: He wants to become a scientist. (Bilim insanı olmak istiyor.)
3. -ness → Soyut isim oluşturur
Meaning: state of being
Examples:
-
happiness – mutluluk
-
darkness – karanlık
-
kindness – kibarlık
Cümle: Kindness is important. (Nezaket önemlidir.)
4. -ment → Fiilden isim
Examples:
-
development – gelişim
-
improvement – gelişme
-
achievement – başarı
Cümle: We celebrated her greatest achievement. (En büyük başarısını kutladık.)
5. -tion / -sion → İsim
Meaning: action or result
Examples:
-
education – eğitim
-
translation – çeviri
-
decision – karar
Cümle: Her decision surprised everyone. (Kararı herkesi şaşırttı.)
6. -able / -ible → Yapılabilir, uygun
Meaning: capable of
Examples:
-
readable – okunabilir
-
understandable – anlaşılabilir
-
accessible – erişilebilir
Cümle: This book is readable for children. (Bu kitap çocuklar için okunabilir.)
7. -ful → Dolu
Meaning: full of
Examples:
-
hopeful – umut dolu
-
beautiful – güzel
-
careful – dikkatli
Cümle: Be careful when driving. (Araba kullanırken dikkatli ol.)
8. -less → –sız, –siz
Meaning: without
Examples:
-
hopeless – umutsuz
-
powerless – güçsüz
-
homeless – evsiz
Cümle: They helped the homeless. (Evsizlere yardım ettiler.)
9. -ly → Zarflar (fiili niteler)
Examples:
-
quickly – hızlıca
-
slowly – yavaşça
-
honestly – dürüstçe
Cümle: He answered honestly. (Dürüstçe cevap verdi.)
10. -ize / -ise → Fiil yapar
Meaning: make or become
Examples:
-
realize – fark etmek
-
organize – düzenlemek
-
socialize – sosyalleşmek
Cümle: Let’s organize the event. (Etkinliği düzenleyelim.)
Prefixes ve Suffixes ile Kelime Dağarcığını Geliştirme Stratejileri
✅ 1. Kök Kelimeyi Belirle
-
“happy” → unhappy, happiness
-
“act” → react, action, actor, active
✅ 2. Anlamları Tahmin Et
Bir metinde yeni bir kelime gördüğünüzde yapısını analiz edin:
misunderstanding → mis (wrong) + understand + ing → Yanlış anlama
✅ 3. Kendi Kelimelerini Yarat
-
kind → kindness, unkind, kindly
-
help → helpful, helpless, helper
Prefixes ve Suffixes ile İngilizce Cümle Kurma
Prefix ile:
-
She is unhappy with her job. (İşinden memnun değil.)
-
Please rewrite your essay. (Yazını tekrar yaz lütfen.)
Suffix ile:
-
I love reading nonfictional books. (Kurgu dışı kitaplar okumayı severim.)
-
He answered me politely. (Bana kibarca cevap verdi.)
Öğrenciler İçin Mini Alıştırmalar
Alıştırma 1: Kelimelerin Prefix’lerini ve Suffix’lerini Belirleyin
impossible → Prefix: im
careless → Suffix: less
teacher → Suffix: er
disagree → Prefix: dis
Alıştırma 2: Yeni Kelimeler Türetin
create → creation, creator, recreate
beauty → beautiful, beautify, beautifully
Sık Sorulan Sorular (FAQ)
Prefix ve Suffix aynı anda kullanılabilir mi?
Evet. Örneğin: unhappiness → un (prefix) + happy + ness (suffix)
Her kelimeye prefix ya da suffix eklenebilir mi?
Hayır. Uygun olan kök kelimelere eklenebilir, ama her kelime türetilmez.
En sık kullanılan prefix nedir?
un-, re-, in-, dis- gibi olumsuzluk ve tekrar anlamı taşıyan prefix’ler en yaygın olanlardır.
Sonuç: Prefixes ve Suffixes İngilizce Öğrenmenin Anahtarıdır
İngilizce’de prefixes ve suffixes bilmek, kelime bilgisini derinleştirmek ve anlama becerisini artırmak açısından son derece önemlidir. Bu yapılar sayesinde tanımadığınız kelimeleri bile doğru tahmin edebilirsiniz.
Bol örnekli bu yazı sayesinde siz de artık:
-
Yeni kelimeler türetebilecek,
-
Karmaşık kelimeleri çözümleyebilecek,
-
İngilizce okuma ve yazma becerinizi güçlendirebileceksiniz.